Fayonan mas kometí na momentu ku yena deklarashon di impuesto riba entrada.
Na inisio di aña di impuesto 2019, Servisio di Impuesto a kuminsá manda e deklarashonnan di impuesto riba entrada di un forma outomatisá. Te ainda tin hopi hende ku no ta yena nan deklarashon korekto. Esaki tin komo konsekuensia ku no por saka e deklarashonnan ku fayo aden outomátikamente. Na 2023 mester hasi adaptashon na e portal pa asina por evitá sierto fayonan den e sistema. Servisio di impuesto a traha un lista den e fayonan mas kometí ku sugerensia pa mehorashon. Entrega di e deklarashon di impuesto riba entrada ku e tipo di fayonan aki ta trese retraso den e finalisashon, pasó hopi di e fayonan aki por keda koregí manualmente so. Ta hasi un petishon na e kontribuyente pa purba evitá e fayonan aki pa asina evitá mas retraso.
Dato personal (estado sivil) den e deklarashon:
- E number di crib di e pareha no ta keda yená korekto. Si e number di crib di bo pareha no ta konosí, por hasi petishon pa esaki via info.belastingdienst@gobiernu.cw.
- Pa impuesto riba entrada bo ta keda marká komo kasá si den henter e aña di impuesto bo tabata kasá i si abo i bo esposo/a tabata bibá na Kòrsou. Si den e aña di impuesto bo a drenta matrimonio, divorsiá, a bai biba separá riba término largu òf bo esposo/a a fayesé, e ora ei pa e aña ei bo ta keda marká komo un kontribuyente no kasá. Den e kasonan aki mester yena ongehuwd (no kasá).
- Si bo ta kasá, bo por entregá un petishon pa e hasi e imposishon separá si bo ta kasá buiten gemeenschap van goederen. Bo mester entregá un kopia di e akta di matrimonio pa esaki. Hopi pareha ta yena un petishon pa imposishon separá ku no ta nesesario/aplikabel.
Demas pregunta den e deklarashon:
- E areglo di penshonado (penshonado regeling) ta aplikabel p’abo? E pregunta aki no ta aplikabel pa e penshonado lokal. E areglo di penshonado ta un areglo spesial pa e penshonadonan ku a bini for di eksterior ku mester kumpli ku sierto kondishon. Si bo ta un penshonado lokal ku un AOV-uitkering i òf otro forma di penshun, bo mester kontestá NO riba e pregunta aki.
- Bo ta hasi petishon pa apliká e tarifa spesial (bijzonder tarief)? Hopi biaha ta kontestá e pregunta aki ku SI, kaminda no tin un parti di entrada riba kua e tarifa spesial aki ta aplikabel. Esaki ta aplikabel riba por ehèmpel ontslagloon i cessantia. Paga tinu! Pagonan di un biaha manera bónùs i sèn di fakansi ta kai den impuesto riba salario bou di e tabla bijzondere beloning. Esaki no tin nada di aber ku aplikashon di e tarifa spesial pa e impuesto riba entrada.
Sueldo, penshon, ònderstant i ganashi di empresa:
- E kontribuyente no ta indiká tur e entradanan for di otro servisionan laboral. E entrada menshoná lo keda oumentá ku e entradanan ku no a keda menshoná.
- Gastunan di profeshon (dedukshon di ANG 500) hopi biaha no ta keda yená, kual ta un desbentaha pa e kontribuyente.
- E werknemersdeel pensioenfonds no ta keda keda yená òf montantenan robes (prima AOV) ta keda yená aki. E montante korekto di e werknemersdeel pensioenfonds ta riba e karta di impuesto riba sueldo bou di wervingskosten.
- Tur kaminda ku mester yena e prima total hopi biaha ta yena e werknemersbijdrage so. Anotá e datonan korekto ku tin riba bo loonbelastingkaart.
- Retenshonnan di eksterior (buitenlandse inhouding) ta keda yená komo retenshonnan lokal. Esaki no ta korekto. E retenshon aki no ta un imposishon (voorheffing) riba e impuesto riba entrada. Si bo tin entrada for di eksterior por hasi un petishon pa asina evitá pago di impuesto dòbel.
- E kontribuyente tin banda di su trabou un empresa uni-personal (eenmanszaak) pero no ta indiká e rendimentu di e empresa.
Pagonan periodiko:
- E alimentashon risibí (konforme veredikto di hues) no ta keda indiká dor di e èks kasá.
- E echtscheidingsuitkering ta un pago periodiko i ta forma parti di e entrada ku mester keda indiká.
Redukshonnan personal:
- E kontribuyente ta indiká e prima total di AOV/AWW ku a keda retené, komo e prima di AOV/AWW ku a keda pagá riba e aanslag. Ora yena e prima di AOV/AWW ku a keda pagá riba e aanslag mester entregá un komprobante.
- E kontribuyente ta indiká seguro di bida ku un pago di kapital (kapitaalsuitkering) komo un dedukshon personal.
- E kontribuyente ta indiká un seguro di bida normal komo un seguro di riesgo di fayesimentu (overlijdensrisivoverzekering) ora di deskontá hipoteka (hypotheekaftrek).
- E pago di debe di studio (studieschuld) ta personal. Mayornan ta paga e fiansa di estudio pa nan yunan i ke dedusí esaki for di nan propio entrada. Esaki no ta korekto.
Gastunan personal:
- E kontribuyente ta claim dedukshon di kostonan di mantenshon di su kas kaminda e kas no ta un monumento protehá, konforme e Monumenteneilandsverordening Curaçao.
- Seguro di kandela i aksidente ta keda yená kaminda esakinan no ta dedusibel.
- Interes di fiansa personal (consumptief krediet) ta keda dedusí dos biaha: un biaha komo interes i gastunan di e fiansa bou di gastunan personal i un biaha mas komo interes di debe di studio bou di dedukshonnan personal. Esaki mester yena solamente na gastunan personal.
- Interes di hipotek ta keda yená kaminda e kontribuyente no ta doño di un kas kaminda e ta biba prinsipalmente.
Kindertoeslag i gastunan eksepshonal (buitengewone lasten) (gastunan di estudio di yu te ku 26 aña):
- E kontribuyente ta yena e kategoria di kindertoeslag robes pa yunan ku ta studiando. Determinante ta e edat di e yu riba promé di yanüari di e aña di impuesto i e skol kaminda e yu ta inskribí riba e fecha aki. E kontribuyente mester yena schoolverklaring pa yunan ku ta studia/bai skol entre 16 ku 27 aña.
- E kontribuyente mester entregá e formulario I-20 pa yunan ku ta studiando na Merka huntu ku e deklarashon.
- E kontribuyente ku ta claim e gastunan eksepshonal (buitengewone lasten) di yunan ku ta studiando mester entregá e deklarashon di DUO òf SSC ku e deklarashon di impuesto.
- E kontribuyente no ta indiká un spesifikashon di e gastunan di estudio pagá. No por dedusí e sèn ku ta stòrt pa yu pa kubri gastunan di bida.
- E kontribuyente ta yena gastunan di estudio pa yunan ku no ta studia na nivel di MBO, HBO òf Universidat.
Gastunan eksepshonal (buitengewone lasten):
- E kontribuyente ta yena gastunan di bida pa yunan bou di 27 aña ku ta malu sin ku e yunan ta malu.
- E kontribuyente ta yena gastunan médiko pa famianan ku ta keda den un instituto òf kas di kuido sin un spesifikashon di e gastunan real. Gastunan di estadía, elektrisidat, awa, kuminda, bibida, waserèt i rekreashon no ta gastunan médiko.